‘Mag ik ook weten waar het over gaat?’
Dit boek begon op een verjaardag, dertien jaar geleden. ‘Kon je het een beetje vinden?’ ‘Dat had je nou niet hoeven doen!’ ‘En, voel je je een beetje jarig?’ ‘Wat heb je open?’ ‘Ha, daar ben je! We waren je al kwijt!’ ‘Ik heb speciaal een plekje voor je vrijgehouden.’ ‘We hadden het net over je.’
Ze bleven maar voorbijkomen: zinnetjes die we allemaal kennen, herkennen en – niet
in de laatste plaats – zelf óók gebruiken, zonder dat we daar ooit bij stilstaan.
Toen we erop gingen letten, bleek al snel dat zulke standaardzinnetjes niet alleen op verjaardagen, maar ook in talloze andere vertrouwde situaties voorkomen om als talig smeermiddel een gesprek op gang te houden.
Bijvoorbeeld op het werk (‘Zo, vakantieganger!’), op pad in een onbekende omgeving (‘Ah, daar staan weer bordjes!’), als je geïrriteerd bent (‘Als je het zo goed weet, dan doe je het toch lekker zelf?’), in het huishouden (‘Geeft niet, het moest toch in de was’), en over een onwillig apparaat (‘Nou, gaat-ie nog wat doen?’).
We zijn ze gaan opschrijven. Dertien jaar lang. Altijd en overal. Uit onze verzameling van 5000 zinnen hebben we ruim 1500 sprekende clichés gekozen en bij elkaar gebracht in ‘Dat hoor je mij niet zeggen!’ Het is een bonte verzameling geworden: pijnlijk herkenbaar, zeer geestig en altijd handig, bij alle denkbare gelegenheden.
— Wouter van Wingerden en Pepijn Hendriks
‘En, staat er nog wat interessants in?’
© Frank Landsbergen
We zijn de clichés die we in onze omgeving hoorden gaan opschrijven. Dertien jaar lang. Steeds maar weer grepen we naar pen en papier of naar onze telefoon om de onoriginele uitspraken van onszelf, maar ook van vrienden, familie, collega’s en anderen te noteren. Soms tot wanhoop van onze omgeving.
Toen de verzameling was gegroeid tot 5000 zinnen, begon het idee te rijpen om ze te bundelen in een boek. ‘Dat hoor je mij niet zeggen!’ is een selectie van de 1500 sprekendste clichés uit onze collectie, gerubriceerd naar de situatie waarin je ze gebruikt of kunt tegenkomen.
Een greep uit de 26 hoofdstuktitels: ‘Ook goeiemorgen!’, ‘Dat wist ík zelfs!’, ‘Ja, nu is het stuk’, ‘Voel ik nou een druppel?’ en ‘Dat krijg je er nou van!’
Onze vriend Frank Landsbergen heeft 11 clichés voorzien van een illustratie. Taalkundig onderzoeker Ton van der Wouden pluist in een nawoord het wezen van de clichés uit en beschrijft wat ze nu eigenlijk zeggen over het Nederlands dat we spreken en over het menselijk taalvermogen.
‘Wat doe jij nou eigenlijk de hele dag?’
© Merlijn Doomernik
De taalkundigen Wouter van Wingerden en Pepijn Hendriks (beiden uit 1977) leerden elkaar kennen tijdens hun Leidse studententijd.
Wouter studeerde Nederlands en was dertien jaar taaladviseur bij het Genootschap Onze Taal. Hij schrijft en vertelt graag over taal in oude en nieuwe media, sinds oktober 2015 voor zijn eigen onderneming: Doet iets met taal.
Pepijn studeerde Slavische talen, doceerde Nederlands in Polen en was als taaladviseur enkele jaren collega van Wouter bij Onze Taal. Na zijn promotie op een 17e-eeuws manuscript in 2011 doet hij onderzoek en werkt hij als eindredacteur, onder meer voor de buitenlandredactie van NRC Handelsblad.
‘Dat hoor je mij niet zeggen!’ is het tweede boek dat Wouter en Pepijn samen hebben gemaakt. In 2005 schreven ze de Snelspelgids, een handig boekje met het antwoord op de meestgestelde spellingvragen. De Snelspelgids verscheen onder de vlag van het Genootschap Onze Taal en is alleen nog tweedehands te verkrijgen.
‘Ik kan er geen genoeg van krijgen’
Al een paar jaar lang verblijden we inmiddels een paar duizend volgers van @dagelijkscliche op Twitter dagelijks – of nou ja: bijna dagelijks – met een vers cliché.
Ook op Facebook krijg je elke dag een cliché voor je kiezen als je de pagina ‘Dat hoor je mij niet zeggen!’ liket.
Omdat onze verzameling nooit zo groot zou zijn geworden zonder de hulp van anderen: blijf vooral clichés insturen. Laat ons via Twitter of Facebook weten welke clichés in een volgende editie beslist niet mogen ontbreken!
‘Dat kan nooit wat zijn, voor dat geld’
‘Dat hoor je mij niet zeggen!’ is een bonte verzameling van 1500 clichés: pijnlijk herkenbaar, zeer geestig en altijd handig, bij alle denkbare gelegenheden.
Leuk voor jezelf, maar met een prijs van € 10,– ook ideaal als cadeautje, om maar eens een dwarsstraat te noemen. ;-)
Lees als gratis voorproefje hoofdstuk 15: ‘Eten moet je toch’ of download het als pdf.
Ons boek is verkrijgbaar of kan worden besteld bij boekwinkels in Nederland en België. Online bestellen kan natuurlijk ook, bijvoorbeeld bij bol.com.
‘Is dat jouw telefoon?’
Wil je meer informatie over het boek, ons interviewen, uitnodigen of gewoon iets vragen? Dat kan!
Wouter van Wingerden
wouter@dathoorjemijnietzeggen.nl
www.doetietsmettaal.nl
@doetietsmettaal
+31 6 15262324
Pepijn Hendriks
pepijn@dathoorjemijnietzeggen.nl
@pepicek
+31 6 14641428
‘Dat hoor je mij niet zeggen!’
